2009

Edward Poloczek – Michał Cała
Znaczące postacie śląskiej i polskiej fotografii!

Michał Cała, Ja oraz wielu innych możemy się czuć kontynuatorami obrazowania śląskiego pejzażu, jakim zainspirował nas Edward Poloczek. To właśnie On po roku 1945 wspólnie z Franciszkiem Stobikiem, Mieczysławem Cybińskim, Karolem Lachem, Bronisławem Stapińskim współtworzył zalążki Katowickiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Fotograficznego. W tym Towarzystwie przekształconym potem w Katowickie Towarzystwo Fotograficzne poznawaliśmy dobrą śląską fotografię pejzażową. I była to dobra szkoła przed dostaniem się do Związku Polskich Artystów Fotografików.
Lata 50-te to nie kwestionowany rozwój śląskiego środowiska fotografików.
W roku 1953 Halina Holas-Idziakowa zakłada Delegaturę Katowicką ZPAF i Edward Poloczek fotograf, filmowiec (rejestrował na taśmie powstawanie Ośrodka Katowickiego TYP), aktywnie tak organizacyjnie jak i artystycznie kształtował to środowisko. Właśnie ta jego niestrudzona działalność pozwalała nam młodym dojrzewać fotograficznie.

Jego wystawa „Koniugacje” z roku 1974 to wystawa problemowa stworzona według najlepszych wzorów wielkich krytyków fotograficznych Edwarda Steichena i Karla Pawka. Była dla nas objawieniem i wejściem w świat sztuki fotograficznej. 340 prac w bardzo dużych formatach o łącznej powierzchni 800 mk. pokazało wielkość i różnorodną specyfikę naszych krajobrazów. Poloczek rozbił cały kompleks stereotypów związanych z tematyką śląska i ukazał pejzaż Górnego Śląska w sposób odkrywczy, jak gdyby na nowo.

Zrealizował swoje marzenie, przyczynił się aktywnie w roku 1979 do powstania Galerii Fotografii „KATOWICE” ZPAF. Jej działalność ujawniła i utwierdziła siłę oraz różnorodność postaw artystycznych śląskich fotografików. Pokazując swoją fotografię, Poloczek pozwalał innym odkrywać i tworzyć swoje autorskie wizje.
Były to kolejne opowieści o istocie otaczającej nas rzeczywistości.
Ja starałem się w sposób bardziej graficzny przedstawić dramatyzm eksploatowanej w tym czasie śląskiej krainy.
Edward Poloczek był wymagający i zasadniczy w ocenach, ale zawsze w miarę obiektywny. Ta rzadka cecha pozwalała go lubić i tym samym stawał się dla wielu z nas autorytetem tak artystycznym jak i organizacyjnym.
Jego fotografia wywodziła się z romantycznego nurtu fotografii Bułhakowskiej. Jednak można ją zaliczyć do dokumentalizmu o ostrym spojrzeniu.

Dlatego też bardzo lubił swoje zdjęcie w stroju Stańczyka. Był właśnie takim przekornym i myślącym po swojemu człowiekiem. W tamtym okresie, taka postawa musiała budzić uznanie i szacunek.
Fotografia Edwarda Poloczka dla mnie i dla wielu z nas była i jest znacząca oraz wizjonerska. Kto z nas w roku 1982 potrafił by uwierzyć, że będziemy mogli bez żadnych ograniczeń podróżować z Polski do Atlantyku. A właśnie taką wystawę w naszej Galerii pokazał Poloczek. W jednej sali wiły się nasze kilometrowe kolejki za artykułami pierwszej potrzeby a w drugiej sali wisiały piękne widoki znad Atlantyku !
Czy doświadczenia Stanu Wojennego uprawniały nas do wizji takiej swobody ?
Znaczące wystawy Edwarda Poloczka to;
Drzewa umierają stojąc – Intelektualizm - Pejzaż Śląski - Requiem dla czterech milionów – Percepcja alternatywna.
W latach 1958 –1962 realizował filmy telewizyjne, m.in. był współtwórcą filmów; Ślepcy – Żelazna kurtyna – Cmentarz bez krzyży.

Michał Cała

Kontynuator śląskiej szkoły fotografii w roku 2007 został zaliczony do 100 najważniejszych polskich fotografów działających w ubiegłym stuleciu. Udział w wystawie oraz Albumie „Polska fotografia w XX wieku”.
Swoją poważną przygodę z fotografią zaczynał w Tyskim Klubie Fotograficznym KRON-HARD. Odważne i ostre w wyrazie spojrzenie na nasz krajobraz łączyło tych młodych gniewnych fotografów. Zaowocowało to doskonałą fotografią reportersko-socjologiczną naszych familoków, podwórek i scenek rodzajowych. W tej twórczej grupie byli tacy znani fotograficy jak Krzysztof Pilecki Tadeusz Kluba czy Mieczysław Wielomski. Ich bunt był zaczynem kolejnego i bardzo cennego spojrzenia na krajobraz tak śląski jak i polski.

Mieszkając w Tychach wędrował po Śląsku patrząc chłodnym okiem przybysza na nasze śląskie zauroczenie. Tym samym bywał na spotkaniach Katowickiego Towarzystwa Fotograficznego będąc jego ciekawą fotograficznie postacią.
Od roku 1983 jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików w Okręgu Górskim.
Znaczące osiągnięcia to; Album Śląsk – Wystawa „Śląsk 1978-1980” – Śląskie osiedla – „Galicja” – „Paysages de Pologne” i udział w Wystawie i Albumie Mistrzowie polskiego krajobrazu.
Już same nazwy i aktualne działania fotograficzne Michała Cały wskazują na to, że polubił ten nasz śląski i polski krajobraz.



Fotografie –„Śląskie inspiracje krajobrazowe” Edward Poloczek – Michał Cała.
To ważna wystawa zorganizowana staraniem Muzeum Śląskiego w Katowicach, którą możemy oglądać jeszcze do 17.05.2009.
Fotografie ze zbiorów autorskich, Okręgu Śląskiego ZPAF oraz Muzeum Śląskiego.
Ja osobiście mogę się cieszyć z faktu, że te znaczące dla naszej fotografii postacie zostały ponownie pokazane w sposób bardzo kulturalny przez Panią Henrykę Olszewską-Jerema kuratora tej ekspozycji.

marzec 2009