2010

Edward Poloczek (1922 – 1997) - Budowniczy Galerii „KATOWICE”

Powstanie Galerii „KATOWICE” jest związane nierozerwalnie z postacią Edwarda Poloczka. To właśnie On zmobilizował środowisko śląskich fotografików do zbudowania tak siedziby jak i pierwszej Galerii Fotograficznej w Katowicach. Do tej pory fotograficy spotykali najpierw w prywatnych mieszkaniach a potem w Klubie Związków Twórczych „Marchołt”. Swoje okresowe wystawy eksponowali gościnnie tak w Galerii Plastycznej Klubu jak i Biura Wystaw Artystycznych jeszcze wtedy przy ul. Dworcowej 13.
W latach 1977 – 1978 zainicjował budowę naszej Galerii. Naturalnie nie zrobił tego sam.

kliknij by powiększyć zdjęcia

Czynnie pomagali mu prawie wszyscy którzy znajdują się na zdjęciu z końcowej fazy tej przebudowy: 1 - Halina Holas-Idziakowa, 2 - Leonard Idziak, 3 - Mieczysław Cybiński, 4 - Adam Bogusz, 5 - Zofia Rydet, 6 - Karol Holeksa, 7 - Emil Londzin, 8 - Aleksander Balicki, 9 - Kazimierz Najdenow, 10 - Tadeusz Lewandowski, 11 - Jerzy Lewczyński, 12 - Andrzej Koniakowski, 13 - Stanisław Ziółkiewicz, 14 - Stefan Konwiński, 15 - XXX (nasz pan stolarz od barku), 16 -Kazimierz Gargul, 17 - Czesław Bankiewicz, 18 - Zygmunt Gajdzik, 19 - Józef Ligęza, 20 - Edward Poloczek.
Władze miasta Katowice przydzieliły nam lokal, który musieliśmy przebudować z mieszkania prywatnego na Galerię. Całą tą operację wykonaliśmy z pieniędzy Związkowych i to nie składkowych, lecz z tych, które dobrowolnie wpłacaliśmy z naszych zarobków na konto naszego Związku. W dzisiejszych czasach kultu pieniądza to nasze zaangażowanie należy przypomnieć. Stąd naszym obowiązkiem jest pamięć o tych Koleżankach i Kolegach, których już nie ma wśród nas, z których twórczości i wkładu materialnego czerpiemy swoja twórczą i organizacyjną tożsamość.

Edward Poloczek był pod urokiem nowoczesnych Katowic o czym świadczy właśnie to zdjęcie z Jego Wystawy „KONIUGACJE” z roku 1974 prezentowanej w katowickim BWA.
Na wystawie tej zajmującej całą powierzchnię tej dużej galerii na piętrze eksponowany był Śląsk tradycyjny a na dole (dzisiaj jest tam kawiarnia) pokazane były wielko formatowe kolarze nowoczesnych budowli. Alfred Ligocki nazwał ją „Pieśnią o ziemi śląskiej”. W latach 1957 – 1961 jako filmowiec zatrudniony w nowo powstałej katowickiej telewizji rejestrował początki jej powstawania. Rozwój przemysłu był stałym obiektem jego zainteresowań fotograficznych.


Dostrzegał jednak już wtedy potrzebę ochrony naszego środowiska sygnalizując problem rozrastania się wszech obecnych wtedy górniczych hałd. Hałd, które dotykały domów mieszkalnych.

Romantyczne spojrzenie na rzeczywistość pozwoliły mu dojrzeć zwykłą ławeczkę wśród rachitycznych drzew wokół kopalnianej zabudowy. Rozbudowywujący się przemysł pochłaniał śląską tradycyjną zabudowę familoków.


Fotografując stare fragmenty przemysłu przewidywał potrzebę jego restrukturyzacji. Fragment tej starej lokomotywy jest bardzo symboliczny.

A wystawa „Stąd do Atlantyku” z roku 1982 prezentowana w Galerii KATOWICE przedstawiała wizję zjednoczenia Europy, która w latach Stanu Wojennego nie była taka oczywista i nikomu z nas do głowy nie przychodziła.
Warto też pamiętać, że właśnie Edward Poloczek przyczynił się do powstania pomnika Wojciecha Korfantego, który stoi na Placu Sejmu Śląskiego. Gdy przestał być naszym Prezesem poprosił Zygmunta Brachmańskiego naszego wybitnego rzeźbiarza o wykonanie modelu rzeźby. Gdy ten model miał w rękach to zaczął przekonywać decydentów o niezbędności zrealizowania Pomnika tego wielkiego śląskiego polityka. Tak powstał Komitet Budowy Pomnika Wojciecha Korfantego, który szczytną ideę zrealizował. Niestety Edward Poloczek już nie doczekał momentu jego odsłonięcia. Tym samym możemy być dumni, że właśnie fotografik przyczynił się walnie do tego szczytnego dzieła.
Kończąc to bardzo skrótowe omówienie sylwetki Prezesa Edwarda Poloczka odsyłam do komentarza z roku 2009 „Edward Poloczek – Michał Cała – znaczące postacie śląskiej i polskiej fotografii. Jest to omówienie Wystawy „Śląskie inspiracje krajobrazowe Michał Cała Edward Poloczek” która odbyła się w Muzeum Śląskim w Katowicach też w ubiegłym roku.

styczeń 2010