2011

Joanna Nowicka – „Fotograficzny przegląd architektury powojennej 1945-1989 w Województwie Śląskim”

Śląska architektura zaczyna się cieszyć swoistym zainteresowaniem. Joanna Nowicka fotograf niezależny postawiła przed sobą zadanie niezwykle ambitne. Pierwsza odsłona nastąpiła na Wystawie pod tym tytułem w gmachu Stalexportu przy ul. Mickiewicza 29 w marcu tego roku. Była to prezentacja skromnie podana, lecz niezwykle treściwa tak ilościowo jak i tematycznie.

Autorka otwierając wystawę sama się przyznała, że dopiero teraz, gdy już w 17 miastach wykonała fotografie blisko 400 obiektów stwierdziła jak jeszcze jest dużo do fotografowania.
Pokazała nam: budynki mieszkalne, osiedla mieszkaniowe, szpitale, przychodnie, przedszkola, szkoły, uczelnie, dworce, pomniki, rzeźby terenowe, mozaiki, obiekty kultury, pawilony handlowe, biurowce, budynki instytucji wszelakich, hale sportowe, zabudowania przemysłowe, kościoły,Restauracje, hotele, domy wczasowe. A więc całe przebogate spektrum, które składa się na fotograficzną opowieść o budownictwie tego okresu. I jest to dopiero początek tej swoistej kwerendy, czego świadoma jest Joanna Nowicka.

Z tego już bogatego zestawu pozwoliłem sobie razem z autorką wybrać tylko te obiekty, które mają znamiona kontaktu ze sztuką.
Nie mnie oceniać wartość sztuki „realnego socjalizmu” - jest ona kontrowersyjna, lecz godna zauważenia i spokojnej rzeczowej oceny. A faktem jest, że do historii sztuki ten kierunek już został zaliczony. Jako człowiek wychowany wokół tych dzieł sztuki, które zdobiły naszą siermiężną rzeczywistość podchodzę do nich z pewną dozą nostalgi. I tak będzie z kolejnymi pokoleniami, które wyrastają w ty, co nas aktualnie otacza.

Godny podkreślenia jest fakt przetrwania budynków z ciekawymi mozaikami wykonanymi przez znanych i dobrych plastyków. Te duże przestrzenie stanowią znaczący element dekoracyjny. Jest on trwalszy i więcej w nim przekazu artystycznego niż w wielu zalewających nas aktualnie wielko formatowych banerach reklamowych.

I tutaj pozwolę sobie być w pełnej zgodzie z Panią red. Martą Żabińska, która w „ECHO MISTA” napisała „Niebrzydki PRL. ...-Osiedle A w Tychach i jego detale, zdobienia socrealistycznych budynków, ciekawe balkony na blokowiskach, założenia osiedla Tysiąclecia, fikuśne daszki nad wejściami do szkół-tysiąclecia, rzeźby terenowe, mozaiki, w śród nich autorstwa Stefana Suberlaka..... to właśnie te ciekawe artystycznie obiekty, dla mnie są ciekawe i godne zauważenia.

Wszystkie te zdjęcia zostały wykonane bardzo rzetelnie bez żadnych formalnych udziwnień i przetworzeń, które czasami i mnie się zdarzają. I właśnie ta prostota tego dokumentu czyni z niego bardzo wartościowy zbiór, który będzie rozbudowywany i spełni założenia autorki, w czym będę jej żywo kibicował i wspierał.

Pozwolę sobie też zwrócić uwagę na podobne tematycznie komentarze na temat MODERNY:

„Nasz śląski modernizm” – wystawa zbiorowa Okręgu Śląskiego ZPAG”
„Modernizm” Tomasz Kiełkowski
„Pocztówki katowicki modernizm” T. Kiełkowski
„Modenizm – fotografia – spojrzenie AK

Kwiecień 2011